TÊN

po-debconf — giới thiệu

MÔ TẢ

Mục đích của debconf là làm cho tiến trình cấu hình gói là thân thiện với người dùng. Để đạt được, quan trọng là đảm bảo mỗi người dùng sẽ thấy câu hỏi bằng ngôn ngữ mẹ đẻ. Người dịch yêu cầu một khuôn khổ để dịch dễ dàng mà không cần theo dõi tiến trình phát triển gói phần mềm. po-debconf đã được thiết kế để chạy đúng với các công cụ gettext tiêu chuẩn khi dịch tập tin mẫu debconf.

THÊM HỔ TRỢ I18N VÀO TẬP TIN MẪU DEBCONF

Muốn thêm hỗ trợ debconf vào gói thì bạn đã ghi một tập tin mẫu chứa văn bản tiếng Anh (ngôn ngữ gốc). Để thêm khả năng hỗ trợ tiến trình quốc tế hoá (i18n) vào gói, bạn cần phải:

• Tạo debian/po/POTFILES.in

Tập tin này chứa danh sách các mẫu chủ. Bình thường nó chứa chỉ một dòng riêng lẻ:

  [type: gettext/rfc822deb] templates

Đường dẫn tương đối với thư mục cha.

• Thêm một dấu gạch dưới vào trước mọi trường có thể dịch được trong mỗi mẫu

Bình thường có thể dịch được các trường kiểu Description, Choices và đôi khi Default.

• Chạy debconf-updatepo

Tiến trình này sẽ tạo tập tin debian/po/templates.pot mà người dịch sẽ dịch sang ngôn ngữ khác.

• Thêm vào debian/control một quan hệ phụ thuộc xây dựng vào po-debconf.

CẬP NHẬT MẪU

Để giúp đỡ người dịch thì bạn nên bảo tồn một gói phần mềm có các tập tin PO hiện thời. (Không thì người dịch hoài phí thì giờ vì dịch chuỗi vô ích.) Để cứ cập nhật các tập tin PO, hãy gọi câu lệnh theo đây (không có đối số):

  $ debconf-updatepo

Để duy trì các tập tin PO hiện thời, bạn nên chạy lệnh này mỗi lần thay đổi chuỗi tiếng Anh trong mẫu. Cũng nên chạy nó khi bạn nhận bản dịch mới hay bản dịch đã cập nhật, vì người dịch có thể đã dịch tập tin PO cũ.

Nếu bạn thay tên, thêm hay gỡ bỏ bất kỳ tập tin mẫu, cũng nhớ để chỉnh sửa tập tin debian/po/POTFILES.in một cách tương ứng. Không thì một số chuỗi tiếng Anh bị thiếu trong tập tin PO; các chuỗi tiếng Anh này sẽ được hiển thị cho người dùng xem, thậm chí nếu các tập tin PO đã được dịch hoàn toàn.

Chương trình debconf-updatepo là luỹ đẳng: nó sửa đổi tập tin PO chỉ nếu nội dung bị cập nhật. Vì vậy phương pháp tốt nhất cung cấp các tập tin PO hiện thời trong gói mã nguồn là gọi câu lệnh này từ đích clean của tập tin debian/rules.

Ghi chú rằng bạn cần phải chạy debconf-updatepo thậm chí nếu bạn sử dụng dh_installdebconf. Hàm thứ hai này gọi po2debconf mà từng gọi debconf-updatepo nếu phát hiện tập tin bị lỗi thời, nhưng không còn là trường hợp lại vì hai lý do :

  1. po2debconf nhờ nhãn giờ để phát hiện tập tin bị lỗi thời, và có thể không chạy đúng khi dùng pbuilder hoặc nếu bản dịch cũ đã được lưu vào đĩa sau khi mẫu bị sửa đổi.

  2. dh_installdebconf được gọi đã lâu sau khi tạo ra tập tin .diff.gz.

TRỘN BẢN DỊCH VỚI BẢN GỐC

Bạn cần phải kiểm tra các bản dịch được hợp nhất trong gói đã xây dựng khi nó được biên dịch. Bạn có thể tự kiểm tra, hoặc tự động kiểm tra bằng cách sử dụng văn lệnh dh_installdebconf (hãy đảm bảo có một quan hệ phụ thuộc xây dựng đặt phiên bản với debhelper (>= 4.1.16)).

Để tự kiểm tra, bạn cần phải trộn các mẫu với các bản dịch vào lúc biên dịch (và đặt quan hệ phụ thuộc xây dựng với po-debconf) như thế:

  $ po2debconf debian/templates > debian/tmp/DEBIAN/templates

BE CAREFUL: hai tập tin tên templates không phải trùng nhau. Tập tin thứ nhất chứa chỉ văn bản gốc (thường là tiếng Anh), và đánh dấu một số trường cần dịch, còn tập tin thứ hai chứa tất cả các ngôn ngữ. Vì vậy bạn KHÔNG thể giữ chỉ những mẫu đã trộn: có giữ thì bạn không thể xử lý mỗi bản dịch được đệ trình.

MẪU CHỦ MỚI

Định dạng nguồn tập tin mẫu mới là gần trùng với một của những tập tin mẫu đã phát hành, nhưng mỗi trường có thể dịch được có dấu gạch dưới nằm trước. Thí dụ :

  Template: debconf/frontend
  Type: select
  _Choices: Dialog, Readline, Gnome, Editor, Noninteractive
  Default: Dialog
  _Description: Interface to use for configuring packages:
   Packages that use debconf for configuration share a common look and
   feel.  You can select the type of user interface they use.
   .
   The dialog frontend is a full-screen, character based interface,
   while the readline frontend uses a more traditional plain text
   interface, and the gnome frontend is a modern X interface.  The
   editor frontend lets you configure things using your favorite text
   editor. The noninteractive frontend never asks you any questions.

XẺ DANH SÁCH TÙY CHỌN

Kể từ po-debconf 0.6.0, trường đã địa phương hoá có thể chứa hai dấu gạch dưới đi trước. Trong trường hợp này, giá trị trường nên là một danh sách các giá trị định giới bằng dấu phẩy, mỗi chuỗi msgid thì chứa một giá trị. Do đó, nếu mẫu ví dụ trước chứa

  __Choices: Dialog, Readline, Gnome, Editor, Noninteractive

thì tạo 5 chuỗi msgid khác nhau. Ghi chú rằng dấu cách nằm sau dấu phẩy không có nghĩa.

Có một danh sách sự chọn không bao giờ biến đổi thì _Choices là đúng. Tuy nhiên, chia tách danh sách như vậy có thể giúp tránh lỗi thường gặp trong bản dịch (v.d. bỏ sót một sự chọn, sử dụng dấu phẩy không tiêu chuẩn). Vì lý do này, rất khuyên bạn sử dụng __Choices để thay thế.

Tiếc là nếu bạn chuyển đổi từ _Choices sang __Choices thì cũng làm cho mọi chuỗi dịch là dịch mờ (fuzzy). Tuy nhiên, có một phương pháp chuyển đổi như thế mà không mất trạng thái về chuỗi dịch (phương pháp này yêu cầu po-debconf >= 1.0). Muốn chuyển đổi mẫu ví dụ trước sang __Choices: trước tiên cần sao chép tập tin templates vào một tập tin tạm thời.

  $ cp debian/templates debian/foo

Sửa debian/foo, giữ chỉ những trường Template, Type và _Choices mà nằm trong thí dụ này.

  Template: debconf/frontend
  Type: select
  _Choices: Dialog, Readline, Gnome, Kde, Editor, Noninteractive

Chạy debconf-gettextize với hai cờ --merge và --choices để xây dựng các tập tin PO như thể là __Choices đã được ghi, và trộn các tập tin PO này với các tập tin đã tồn tại:

  $ debconf-gettextize --merge --choices debian/foo

Cuối cùng bạn cần phải gỡ bỏ foo và tự chỉnh sửa debian/templates để thay thế _Choices bằng __Choices trước khi chạy debconf-updatepo.

GHI CHÚ DÀNH CHO NGƯỜI DỊCH

Các nhà duy trì Dpkg đã quyết định rằng theo quy ước mỗi dòng bắt đầu với dấu thăng (#) là chú thích trong tập tin debian/control: po-debconf cũng theo quy ước này. Kể từ po-debconf 0.8.0, các chú thích như vậy được ghi vào tập tin PO, và có thể chứa thông tin hữu ích cho người dịch. Hơn nữa, các phiên bản po-debconf trước bỏ qua mọi dòng không chứa dấu hai chấm, vì vậy nếu chú thích không chứa dấu hai chấm thì không cần thêm quan hệ phụ thuộc xây dựng lập phiên bản đối với po-debconf. Thí dụ :

  Template: debconf/button-yes
  Type: text
  # Translators, this text will appear on a button, so KEEP IT SHORT
  _Description: Yes

Chú thích đặc biệt đã được giới thiệu trong po-debconf 1.0 để quản lý chuỗi chứa vài mục khác nhau (như trong trường Choices) hay vài đoạn văn khác nhau (như Description). Hai chỉ thị này cho nhà phát triển điều khiển hữu ích hơn thông tin được hiển thị cho người dịch. Chú thích này theo dạng #flag:directive; các chỉ thị được diễn tả bên dưới.

translate:spec, translate!:spec

Đánh dấu chỉ một số mục là « có thể dịch được »; spec là danh sách con số định giới bằng dấu phẩy, nó xác định những chuỗi nào sẽ được in ra tập tin PO. Cũng có thể xác định phạm vi bằng dấu trừ (v.d. 2-6), và dấu sao (*) có nghĩa « mọi chuỗi ». Chẳng hạn, đối với

  Template: partman-basicfilesystems/fat_mountpoint
  Type: select
  #flag:translate:3,4
  __Choices: /dos, /windows, Enter manually, Do not mount it
  _Description: Mount point for this partition:

Hai mục Enter manually và Do not mount it sẽ xuất hiện trong tập tin PO, nhưngkhông phải hai mục /dos và /windows. Có dấu chấm than nằm sau từ khoá translate thì spec xác định những chuỗi nào sẽ bị hủy ra tập tin PO: các chuỗi khác được in ra. Thí dụ trước tương tự với

  Template: partman-basicfilesystems/fat_mountpoint
  Type: select
  #flag:translate!:1,2
  __Choices: /dos, /windows, Enter manually, Do not mount it
  _Description: Mount point for this partition:

Có thể áp dụng cùng từ khoá cho trường Description để đảm bảo một số chuỗi riêng sẽ không được dịch.

  Template: partman-crypto/options_missing
  Type: error
  #flag:translate!:3
  _Description: Required encryption options missing
   The encryption options for ${DEVICE} are incomplete. Please
   return to the partition menu and select all required options.
   .
   ${ITEMS}

Nhưng mà trường hợp này nguy hiểm, vì ngữ cảnh có thể bị hủy ra tập tin PO: hãy ghi chú để cho người dịch thông tin cần thiết.

comment:spec, comment!:spec

Ghi chú đúng bên dưới chỉ thị này áp dụng cho những chuỗi được ghi rõ bởi spec, mà được xác định bên trên. Mặc định là ghi chú được ghi vào đằng trước một trường có thể dịch được thì được in ra cùng với tất cả các chuỗi thuộc về trường đó. (Ghi chú : dùng po-debconf < 1.0, ghi chú được ghi chỉ với chuỗi thứ nhất.)

  Template: arcboot-installer/prom-variables
  Type: note
  # Translators, the 4th string of this description has been dropped
  # from PO files.  It contains shell commands and should not be
  # translated.
  #flag:comment:3
  # "Stop for Maintenance" should be left in English
  #flag:translate!:4
  _Description: Setting PROM variables for Arcboot
   If this is the first Linux installation on this machine, or if the
   hard drives have been repartitioned, some variables need to be set
   in the PROM before the system is able to boot normally.
   .
   At the end of this installation stage, the system will reboot.
   After this, enter the command monitor from the "Stop for
   Maintenance" option, and enter the following commands:
   .
      setenv OSLoader arcboot
      setenv OSLoadFilename Linux
   .
   You will only need to do this once.  Afterwards, enter the "boot"
   command or reboot the system to proceed to the next stage of the
   installation.

Thí dụ bên trên có một ghi chú mà không dùng chỉ thị #flag:comment, vào đó một #flag:comment:* ngầm được thêm. Ghi chú này xuất hiện với mọi chuỗi, nhưng lời về Stop for Maintenance được in ra chỉ đằng trước chuỗi thích hợp.

partial

Từ khoá này báo po2debconf nên giữ lại các chuỗi đã dịch, thậm chí nếu chưa dịch mọi chuỗi. Hãy sử dụng cẩn thận: từ khoá này đã được giới thiệu nhằm mục đích chính xác.

THÔNG BÁO NGƯỜI DỊCH TRƯỚC KHI TẢI LÊN

Dù người dịch có thể thấy bản dịch cũ trên các trang Web trạng thái (xem dưới), và gửi đắp vá để bao gồm trong bản tải lên về sau, người dịch (giống như nhà phát triển) có ít thời gian rảnh. Để tiết kiệm thời gian cho cả hai nhà phát triển và người dịch, và cải tiến tiến trình liên lạc giữa cả hai, Dự án Debian cung cấp một công cụ chuyên dụng, podebconf-report-po. Dùng công cụ này, bạn có thể yêu cầu người dịch trước cập nhật bản dịch (v.d. 2 tuần đằng trước ngày tải lên), cuối cùng nhận nhiều bản dịch được cập nhật hơn. Rất khuyên nhà phát triển sử dụng công cụ này.

GỠ RỐI

debconf-loadtemplate không chấp nhận tập tin mẫu có mã đánh dấu quốc tế hoá. Tuy nhiên, nó có phải chấp nhận một tập tin hoà trộn, thì nếu bạn từng gỡ rối thiết lập debconf như thế

  rm /tmp/{config,templates}.dat{,-old}
  debconf-loadtemplate debian/templates
  DEBIAN_PRIORITY=low debconf -freadline debian/config configure 28.0

bây giờ bạn cần phải sử dụng (v.d.):

  po2debconf debian/templates > debian/tmp/DEBIAN/templates
  rm /tmp/{config,templates}.dat{,-old}
  debconf-loadtemplate debian/tmp/DEBIAN/templates
  DEBIAN_PRIORITY=low debconf -freadline debian/config configure 28.0

CẨN THẬN

TRANG WEB TRẠNG THÁI

Thống kê về bản dịch po-debconf sẵn sàng ở http://www.debian.org/intl/l10n/po-debconf/ (hoặc từ máy nhân bản); tất cả được tự động cập nhật khi gói mới được tải lên. Chỉ gói có sẵn tập tin debian/po/templates.pot và debian/po/POTFILES.in được xử lý, vì vậy bạn nên kiểm tra gói mã nguồn chứa các tập tin này.

Người dịch có thể lấy tập tin PO và POT từ trang trạng thái, nhưng cũng nên liên lạc với người dịch trước (địa chỉ thư điện tử nằm trong phần đầu của tập tin PO) và/hay nhóm dịch trong hộp thư chung debian-l10n-<language>@lists.debian.org (nếu có : một số nhóm dịch dùng hộp thư chung bên ngoài) để kiểm tra không có người dịch khác đảm nhận cùng bản dịch, và đọc các báo cáo lỗi hiện thời về gói đó để kiểm tra bản dịch đã được đệ trình chưa.

Sau khi dịch tập tin thì người dịch nên đệ trình bản dịch cho nhà duy trì bằng cách gửi một báo cáo lỗi có mức quan trọng wishlist và thẻ patch.

XEM CŨNG

debconf-gettextize(1), debconf-updatepo(1), dh_installdebconf(1), podebconf-report-po(1), po2debconf(1), debconf-devel(7).

TÁC GIẢ

  Martin Quinson <Martin.Quinson@ens-lyon.fr>
  Denis Barbier <barbier@linuxfr.org>